گزارش سال 1396 کمیسیون عالی مبارزه با قاچاق انسان و قاچاق مهاجران

گسترش جرم قاچاق انسان در این اواخر در سطح ملی و بین‌المللی نگرانی‌های جدی را برانگیخته و به چالش بزرگی تبدیل شده است. بر اساس گزارش و ارزیابی‌های صورت گرفته امروزه جرم قاچاق انسان در پهلوی قاچاق اسلحه و قاچاق مواد مخدر، منبع قابل ملاحظه‌ی عواید نامشروع برای مافیای بین المللی می‌باشد. شبکه‌های جنایت‌کار قاچاق انسان از طریق استثمار، فریب و بهره کشی از قربانیان این جرم، منافع مالی هنگفتی را بدست می‌آورند.

حوادث تلخ سی سال گذشته، موج گستردۀ از مهاجرت‌های غیر قانونی را فراهم ساخت. پیامدهای این حوادث، میراث جنگ، فقر و بیکاری از زمره عوامل تأثیر گزار در افزایش قاچاق انسان و قاچاق مهاجران در کشور می‌باشد.

با توجه به این، اداره‌های عضو کمیسیون عالی مبارزه با قاچاق انسان و قاچاق مهاجران، تلاش نموده اند تا در راستای کشف جرایم و دستگیری مظنونان قاچاق انسان، رسیده‌گی به قضایا و به محاکمه کشاندن متهمان جرایم قاچاق انسان، آگاهی دهی از اضرار قاچاق انسان، حمایت از قربانیان قاچاق انسان و ایجاد هماهنگی منطقه‌یی و بین المللی، انجام داده اند.

این کمیسیون در یک سال گذشته، نشست‌های متعددی را به هدف ایجاد هماهنگی و انسجام امور مربوط به قاچاق انسان و قاچاق مهاجران برگزار نموده است. در نتیجۀ این نشست‌ها، قانون مبارزه با قاچاق انسان و قاچاق مهاجران تعدیل گردیده و قاچاق مهاجران به عنوان یک عمل جرمی تعریف گردیده است. همچنان، یک تحقیق ملی پیرامون وضعیت قاچاق انسان در هماهنگی با سازمان بین المللی مهاجرت در هفت ولایت کشور انجام شد که طبق آن، پلان عمل ملی مبارزه علیه قاچاق انسان، پلان آگاهی دهی عامه و پلان سه ساله (1397-1399) این کمیسیون تهیه و تصویب گردید. همچنان، با توجه به قانون تعدیل شده، لایحۀ وظایف کمیسیون عالی و کمیسیون‌های ولایتی مبارزه با قاچاق انسان و قاچاق مهاجران بازنگری و تصویب گردیده است.

برخی از اجراآتی که توسط ادارات عضوی این کمیسیون در یک سال گذشته انجام شده است:

1- 95 تن از قاچاق‌بران توسط اداره‌های کشفی دستگیر گردیده و به نهادهای عدلی و قضایی معرفی شده اند که از این میان، 77 تن از مظنونان قاچاق انسان محاکمه شده اند. در نتیجه، 33 تن به حبس قصیر الی اعدام محکوم گردیده است که از این میان:

- 18- تن محکوم به حبس متوسط گردیده است.

- 8 تن به حبس طویل محکوم گردیده است.

- 1 تن به حبس قصیر محکوم گردیده است.

- 4 تن به حبس دوام محکوم گردیده است.

- 2 تن به اعدام محکوم گردیده است.

- 11 تن برا ت حاصل کرده اند و قضیه 31 تن دیگر تحت کار قرار دارد.

2- 106 شبکۀ قاچاق انسان، توسط اداره امنیت ملی تثبیت و شناسایی گردیده و پس از آن، بالای 28 شبکۀ آن عملیات صورت گرفته است.

3- 126 قضیه قاچاق انسان توسط پولیس کشف و بررسی گردیده است.

4- ادارات امنیت ملی و وزارت داخله، از مهاجرت غیر قانونی 210  تن از نوجوانان و جوانانی که توسط قاچاق‌بران مهاجران به بیرون از کشور منتقل می‌شدند، جلوگیری نموده است.

5- صدها تن (14 هزار و 462) از قربانیان قاچاق انسان، توسط وزارت صحت عامه مورد حمایت صحی و روانی قرار گرفته اند.

6- 603 تن از قربانیان قاچاق انسان از سوی وزارت کار و امور اجتماعی در مرکز و ولایات و صدها تن دیگر از سوی برخی نهادهای غیردولتی فعال در این عرصه، مورد حمایت قرار گرفته اند.

7- بیش از 300  برنامه‌های آموزشی و آگاهی دهی به منظور بلند بردن سطح آگاهی کارکنان ادارات عامه، و نهادهای مدنی توسط ادارات مسؤول، برگزاری گردیده است. در کنار این، از طریق رسانه‌های صوتی و تصویری و از طریق مساجد برای هزاران تن در نواحی مختلف شهر کابل در پیوند به اضرار و پیامدهای قاچاق انسان، آگاهی دهی صورت گرفته است.

با این وضع، طبق گزارش وزارت امور خارجه آمریکا که هر سال، یک‌بار به نشر می‌رسد، افغانستان در سال 2016  در ردۀ دوم نظارت قرار داشت اما با توجه به گام‌هایی که در این زمینه برداشته شد، در سال 2017 به ردۀ دوم بدون نظارت ارتقاء یافت.

باور ما این است که جامعه بین المللی، به ویژه همسایگان ما در منطقه به خوبی واقف اند که رفاه، امنیت و ثبات منطقه به رفاه، امنیت و ثبات افغانستان بستگی دارد. بنابر این، جامعه بین المللی و به خصوص کشورهای منطقه تا زمانی که در راستای تأمین امنیت و ایجاد ثبات در افغانستان همکاری همه جانبه نکنند، بحران قاچاق انسان و مهاجرت‌های غیر قانونی بیش از این افزایش یافته و آن‌گاه این کشورها نیز به این بحران مواجه خواهند شد.

کمیسیون عالی قاچاق انسان و قاچاق مهاجران در حال حاضر بودجه مشخص ندارد. اکنون این کمیسیون حساب بانکی مشخص را ایجاد نموده تا به کمک دولت افغانستان و نهادهای بین المللی تلاش‌هایش را در مبارزه با قاچاق انسان و قاچاق مهاجران افزایش دهد.

بنابر این، ما از آدرس کمیسیون عالی مبارزه با قاچاق انسان و قاچاق مهاجران از تمامی ادارات عضوء می‌خواهیم تا مبارزه با قاچاق انسان و مهاجران را جدی تر گرفته و آنرا در اولویت‌های کار شان قرار بدهند.

قابل یادآوری است که  کمیسیون عالی مبارزه با قاچاق انسان و قاچاق مهاجران در سال 1390 با ترکیب 16 نهاد دولتی و غیر دولتی ایجاد گردید. وزارت عدلیه، ریاست و سکرتریت این کمیسیون را به دوش دارد. این کمیسیون یکی از  این کمیسیون هر دو ماه بعد، یک بار تشکیل جلسه می‌دهد. اکنون این کمیسیون در 33 ولایت دفاتر فعال دارد.